03.11.2009
Yrd.Doç.Dr. Şirin YENER
((Bilkent Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık Bölümü Öğretim Görevlisi)
Çeviribilim ve Edebiyat Çevirisi İlişkileri
Konferans, Bölüm Başkanımızın konuğumuz Yrd.DoçDr. Şirin Yener’in özgeçmişini sunduğu açılış konuşmasıyla başladı ve kendisi Sayın Yener’in hem nitelikli bir çeviribilimci ve hem de ünlü bir yazın çevirmeni olduğunu belirtti. Sayın Yener, konuşmasının başında çevirmenlerin genellikle arka planda olduğunu ve bu yüzden sahne önüne alışık olmadığını vurguladı.
Yrd.Doç.Dr. Yener konuşmasını “Çevirmen” ve “İş Olanakları” başlıkları altında iki ana bölüme ayırdı. İlk bölümde, çevirmenliğe giden süreçte, bir çevirmen adayında olması gereken niteliklerden bahsederek Türkiye’de çevirmen olmanın toplumsal açıdan tanımını mizahi bir dille anlattı. Çevirmenlerin sürekli daha iyiyi arayış, sürekli çalışma, öz disiplin, bilgi, deneyim, özgüven, şans, doğru kararlar, beceri ve yetenek gibi unsurların hepsini bünyesinde barındırması gereken “farklı” insanlar olduğunu anlatarak, mesleğin sıra dışı bir yanının olduğunu vurguladı. Bir yazın çevirmeni olarak kendi deneyimlerini de içtenlikle anlatan Yener, “Çevirmen olmak bir çok şeyi keşfetme imkanı sunar, ben çevirmenlikte kendimi keşfettim” diyerek çevirmenliğin, hayatında zamanla bir mutluluk kaynağı olduğunu belirtti. “İnsanlar, farklı yaşamlar, kelimeler, anlamlar sizi sürüklüyorsa; doğru yerdesiniz” sözleriyle, genç çevirmen adaylarına ayna tutann Yener, çevirmenliğin çokça özveri gerektirdiğini de sözlerine ekledi.
Yrd.Doç.Dr. Yener, eğitimden piyasaya uzanan süreci anlattığı ikinci bölümde kurum çevirmeni ve bağımsız çevirmenlerin iş olanaklarından bahsetti. Son zamanlardaki dizi adaptasyonları konusunun da ülkemizde çevirmenler için yeni bir iş olanağı olduğunu söyledi. Özellikle yayınevi çevirmenliği üzerinde duran Yener, “yanlış seçimler sizi bu işten soğutabilir, nitelikli yayınevleriyle görüşün” diyerek bu konuda doğru kararlar vermenin önemini vurguladı. Yayınevlerinde çevirinin ekip işi olduğunu bu yüzden iletişimi canlı tutmak gerektiğini belirtti. “Çevireceğiniz ilk eser sizin öğrenme sürecinizdir, asla maddi açıdan değerlendirmeyin” derken, emek sömürüsüne de izin verilmemesini, altını çizerek vurguladı.
Sayın Yener, bir yazın çevirmeninin, kullanılabilecek bir ürün ortaya koyması gerektiğinin bilincinde olarak üretmesinin önemini açıkladı. Çeviride sunulan ürün yaptığınız iş değil, kendinizsinizdir, diyerek bir çevirmenin her yönüyle gelişime açık olması gibi bir zorunluluğu olduğunu vurguladı. “Ancak son çeviriniz kadar iyisinizdir, yaptığınız işin değerlendirmesini okuyucu yapar, bu da kontrol edebileceğiniz bir kitle değildir” sözleriyle sunumunu noktaladı.
“İyi çevirmen olmak için iyi çeviri yapmak yeterli midir” sorusuna, “Çeviri yeniden yazıldığı ölçüde iyidir, çevirmenlik ve yazarlık ayrı şeylerdir ancak çevirmen yeniden yazma yetisine de sahip olmalıdır” diyerek cevap verdi.
Bu öğretici konferansın sonunda Bölüm Başkanımız Prof.Dr Gürkan Doğan, konuğumuz Yrd.Doç.Dr. Şirin Yener’e, teşekkürlerimizi ifade ederek bu keyifli ve öğretici günün anısına, bir plaket sundu.
Konferansa ilgi oldukça yoğundu. Öğretim görevlilerimiz ve bölüm öğrencilerimizin yanı sıra, başta İngiliz Dili Edebiyatı öğrencileri olmak üzere çeviri alanı ile ilgilenen tüm öğrencilerimiz katıldı. Etkinlik, katılımcılarımızın yönelttiği sorularla samimi bir söyleşi havasında son buldu.